Originally Posted by
Mostos
ο "φόβος θεού" όμως;
Εκεί είναι η παγίδα της θρησκείας. Αναγωγή της ηθικής έξω από τα ανθρώπινα όρια, στο θεό. Αυτό ισχύει για τις περισσότερες θρησκείες, δηλαδή η τελολογική διάσταση των πράξεων υπό το καθεστώς υποσχέσεων ή τιμωρίας. Είμαι καλός όχι γιατί θέλω να πράττω ηθικά, αλλά γιατί μου τάζουν τον Παράδεισο, ή αντίστροφα γιατί αν δεν είμαι καλός θα με τιμωρήσει ο θεός κάνοντας κακό σε κάποιον δικό μου άνθρωπο και στέλνοντας με στην κόλαση. Τι σόι ηθική είναι αυτή που πηγάζει από το συμφέρον και το κέρδος;
Το αρχαιοελληνικό πρότυπο "καλός καγαθός" ή η ιδεά του μέτρου δεν είναι θεόπνευστες εντολές ε. Είναι ιδέες ανθρώπων που διαμόρφωσαν την αρχαιοελληνική δωδεκαθειστική θρησκεία που τιμωρεί τον αλαζόνα πχ και όποιον υπερβαίνει το ανθρώπινο μέτρο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ηθικής πριν τη θρησκεία.
Η ηθική διαμορφώνεται από κοινωνία σε κοινωνία. Πχ οι μη κατακριτέες - πλατωνικές και μη - σχέσεις μαθητών - καθηγητών στην αρχαία ελλάδα σήμερα θεωρούνται αισχρές και τιμωρούνται. Γενικά ωστόσο το "ουδείς εκών κακός" του Σωκράτη, που αργότερα συμπληρώθηκε από τον Νίτσε με το "αλλά και ουδείς εκών καλός" δείχνει ότι το αν θα πράττεις ή όχι ηθικώς είναι αποτέλεσμα βούλησης. Και αυτή η βούληση καθορίζεται από την παιδεία και τη συναισθηματική ωριμότητα.
