Δεν έχω και πολυασχοληθεί με το ρεύμα να σου πω τη μαύρη αλήθεια.
Όχι ότι δε βρίσκω την κριτική στην κουλτούρα της υπερπαραγωγής και υπερκατανάλωσης άχρηστη.
Σίγουρα, πολλές φορές τα προτάγματα της αριστεράς και της αναρχίας ως αντίβαρο ή ως εναλλακτικές είναι πολλές φορές επηρεασμένα από την κυρίαρχη ιδεολογία. Στη βάση του δηλαδή αυτό
Spoiler
που παραθέτει ο saloth sar δεν είναι και εντελώς off.
Πολλές φορές η αριστερά (ειδικά η μέηνστρημ) προτάσσει τελείως οικονομίστικα αιτήματα και μένει σ' αυτά. Πιο μεγάλοι μισθοί, πιο πολλά εργατικά δικαιώματα κτλ. Για να είμαι σαφής, δεν είμαι ενάντια στο να τεθεί η παραγωγή κάτω από κοινωνικό έλεγχο, με άλλα λόγια σε ένα πιθανό σενάριο να πάρουν οι εργάτες ενός εργοστασίου τα μέσα παραγωγής στα χέρια τους και να πετάξουν το αφεντικό απ' έξω. Ακόμα κι αν συμβεί αυτό, έστω και σε γενικευμένο βαθμό, αν συνεχίσουμε να παράγουμε αυτά που παράγουμε και να σπαταλάμε με τον τρόπο που σπαταλάμε, θα έχουμε καταλήξει σε μία κατάσταση επιθυμητή; Θα έχουμε πραγματικά σπάσει τα δεσμά μας; Πιστεύω λοιπόν πως σίγουρα πρέπει να επανεξεταστεί και ο ΣΤΟΧΟΣ της παραγωγής. Δηλαδή, το human industry, πού θέλουμε να πάει; Σίγουρα όχι σε μία αέναη οικονομική-παραγωγική ανάπτυξη όπως αυτή εφαρμόστηκε ΚΑΙ στην Ε."Σ"."Σ".Δ., όσο κι αν αυτή η διαχείριση και παραγωγή (σε αντίθεση με το τι έγινε τότε) θα μπορούσε να'ναι πιο "κομμουνιστική". Σίγουρα αν τα κριτήρια της παραγωγής παραμείνουν ίδια, καταλήγουμε και πάλι στον οικονομισμό. Και στην τελική, ο "εργατικός έλεγχος" της παραγωγής, τα "εργατικά δικαιώματα" και όλα αυτά τα ωραία, από μόνα τους δε σημαίνουν και πολλά πράγματα, είναι ίσως απλά η αντίδραση σ' αυτό που σου λέει η κυρίαρχη ιδεολογία. Καταντά δηλαδή να γίνεται ενός είδος ΙΖΝΟΓΚΟΥΝΤ που απλά θέλει να καταστήσει το προλεταριάτο χαλίφη στη θέση του χαλίφη. Χωρίς όμως να πειράξει τα χρυσωρυχεία του και το εμπόριό του.
Για να περιγράψω κάπως απτά τη σημερινή στόχευση της παραγωγής, θα χρησιμοποιήσω ένα κομμάτι από το περιοδικό sic
(συγχωρέστε τη μετάφραση και τα τυπογραφικά της, τη δουλεύω ακόμα)
To να αντικαταστήσουμε το κέρδος ως την κινητήρια δύναμη της παραγωγής και της εργασίας με 5ετή, 10ετή Ν-ετή προγράμματα ανάπτυξης διατηρώντας τους ρυθμούς και τους στόχους της "ανάπτυξης" δε διαφέρει και πολύ εν τέλει στο αντίκτυπο που έχουμε στη βιωσιμότητά μας ως είδος....Δεν είναι μόνο ότι το κέρδος ευνοείται συστηματικά σε σχέση με αυτό που θα ήταν χρήσιμο, καλό ή ωφέλιμο για την κοινωνία (όπως η υγεία, η παιδέία κτλ), είναι ότη η ίδια η “χρησιμότητα” δεν μπορεί να υπάρξει έξω από το κέρδος. Τίποτα από αυτά που δεν είναι κερδοφόρα δεν μπορούν να είναι χρήσιμα στον καπιταλισμό. Ή, για να το πούμε αλλιώς, όλα όσα είναι χρήσιμα δεν μπορούν να είναι έτσι παρά μόνο στο μέτρο που αυτή η χρησιμότητα προσφέρει ευκαιρίες να παράγουν κέρδος. Το να δηλώσει κανείς (επί παραδείγματι) ότι “η υγεία δεν είναι εμπόρευμα” δεν είναι παρά ένας παραλογισμός, απογυμνωμένος από οποιαδήποτε επαφή με την πραγματικότητα στον καπιταλιστικό κόσμο. Η υγεία είναι ένας τομέας της οικονομίας μόνο επειδή η είναι επικερδής (κατά το ένα μέρος γενικά γιατί κρατάει την εργατική τάξη σε καλή κατάσταση λειτουργίας και κατά το άλλο ειδικά γιατί είναι πηγή κερδών για κάποιους). Και είναι μόνο επειδή είναι τομέας της οικονομίας, και άρα ένα “εμπόρευμα” που υπάρχει λόγος να διατηρούνται φάρμακα, να παράγονται μηχανήματα που αναλύουν το ανθρώπινο σώμα και χτίζονται νοσοκομεία. Χωρίς διάφορο, προφανώς, δε θα υπήρχε τίποτα από όλα αυτά.
Ταυτόχρονα, σίγουρα θα πρέπει να επανεξεταστεί η σχέση του ανθρώπου και των κοινωνιών με τη φύση. Σίγουρα η διαχείριση των γήινων πόρων θα πρέπει να έχει γνώμονα όχι μόνο την κοινωνική δικαιοσύνη, αλλά και τη μεγιστοποίηση της δυνατότητας παραμονής του ανθρώπου στον πλανήτη. Τα κριτήριά μας δε θα πρέπει να είναι πώς θα παράγουμε περισσότερες και τεχνολογικά πιο γαμιστερές τηλεοράσεις, αλλά πώς θα λύσουμε βέλτιστα το πρόβλημα της οπτικής μας επαφής.
Αρνούμαι όμως να δεχτώ τον αναχωρητισμό στη φύση ως τη μόνη δυνατή κατάσταση "αναρχίας" ή τελοσπάντων τη μοναδική προϋπόθεση για την αταξική κοινωνία. Το βλέπω και λίγο σαν αποφυγή του προβλήματος, ότι δηλαδή εφ' όσον μας φαίνεται δύσκολο να στήσουμε μία κοινωνική δομή που μπορεί να κάνει scale-up όσο χρειάζεται, λέμε ότι οι μεγάλης κλίμακας κοινωνίες είναι κατά βάση κακές κι επιζήμιες για τον πλανήτη και την ψυχοσύνθεσή μας και καθαρίσαμε.
Τρύπα στο νερό δηλαδή, γιατί θεωρώ ιδιαίτερα απίθανο το ενδεχόμενο να υπάρξει τέτοιο πισωγύρισμα στην ανθρώπινη κοινωνία. Κάπου στα ίντερνετ είχα διαβάσει ότι όλες οι τεχνολογίες (από την πιο πρωτόγονη ως την πιο σύγχρονη) κάπου χρησιμοποιούνται έστω και περιορισμένα. Όταν δηλαδή η ανθρωπότητα δεν έχει παρατήσει τον άβακα όταν υπάρχουν κομπιουτεράκια, είναι δυνατόν να παρατήσει τα κομπιουτεράκια για τους άβακες;