Θέλω από καιρό να γράψω μια μαλακία γενικού ενδιαφέροντος και όχι ως απάντηση σε κάτι συγκεκριμένο, περισσότερο σαν απάντηση στον εαυτό μου όταν έμπαινα στο site πριν πάω στρατό.
Ήμουν από κείνους που τουλάχιστον από το λύκειο – δηλαδή κάπου δέκα χρόνια πριν τελικά πάω – είχα αποφασίσει ότι δεν είχα σκοπό να πάω στρατό, επειδή φυσικά δεν πιστεύω στον πόλεμο, δεν πιστεύω στην προσφορά προς την ‘πατρίδα’, δεν είχα καμία διάθεση να γυρίσω με ένα χέρι ή ένα πόδι (και να κάνω διάφορα άλλα που και ακούγονται και συμβαίνουν αλλά δεν πουλάνε) αλλά και για προσωπικούς λόγους.
Κάπου ανάμεσα σε εξαγγελίες για μείωση της θητείας, επικείμενη επίλυση του κυπριακού, φήμες για ίδρυση ευρωπαϊκού μισθοφορικού στρατού και ότι άλλο του κατέβαινε του καθενός δεν έβλεπα κανένα λόγο να κόψω την αναβολή. Τελικά πήρα κι άλλη αναβολή, βρέθηκα στο εξωτερικό, αναγκάστηκα να γυρίσω επειδή σχεδόν ότι μπορούσε να πάει στραβά πήγε και έφαγα άλλα δυο ωραία χωνάκια χωρίς σοβαρή δουλειά (λόγω έλλειψης απολυτηρίου στρατού) κατά τα οποία ο αντικειμενικός στόχος ήταν να ξαναφύγω, το οποίο και δεν έγινε και έφτασα στον ελληνικό στρατό αφού πρώτα πέρασα από το κομμωτήριο και μου έδωσαν τα μαλλιά στο χέρι.
Δεν είχα ούτε την πιο εύκολη ούτε την πιο δύσκολη θητεία.
Οι άδειες (τους πρώτους εννιά μήνες τουλάχιστον) ήταν για γέλια, οι διοικητές που είχα ήταν δήθεν καυλωμένοι χέστηδες (εκτός από έναν), έτυχε να φοράω για δύο μήνες την ίδια άπλυτη παραλλαγή (γιατί απλά δε σε νοιάζει εκεί μέσα), έκανα 3-4 ‘σχολεία’ (και καλά εκπαίδευση περίπου ενός μηνός) όλα με το ίδιο θέμα ουσιαστικά, είδα στημένες πρωτοχρονιάτικες κληρώσεις αδειών, είδα από πρώτο χέρι πόσο εκτιμούν οι κάτοικοι του Έβρου τον στρατό από τον οποίο ζουν, είδα ΕΠΟΠ να μου λένε ότι αυτοί είναι για να πολεμούν και οι φαντάροι για να κάνουν αγγαρείες και σκοπιές, είδα άλλον ΕΠΟΠ που είχε πάει σε δύο αποστολές να μισεί την δουλειά του λόγω ωραρίου και τον ελληνικό στρατό να τον ‘αξιοποιεί’ ως οδηγό του παπά, βγήκα στην απογευματινή αναφορά να αναφέρω ως όργανο δύναμη λόχου: ένας - παρόν: ένας, είδα σαλταρισμένους πιτσιρικάδες και καθηγητές σε πανεπιστήμια να σκέφτονται και να μιλάνε μόνο για την άδεια που περιμένουν, είδα φαντάρο να μην μπορεί να λυπηθεί όταν έμαθε ότι πέθανε ο πατριός του επειδή έλπιζε να κάνει εννιάμηνο, είδα στελέχη να περιφέρονται με γκλίτσες στο στρατόπεδο και να απειλούν με ποινές που σχεδόν ποτέ δεν υπηρετεί κανένας έτσι κι αλλιώς, άλλα στελέχη να πίνουν ούζα στο γραφείο όσο οι φαντάροι ετοίμαζαν το στρατόπεδο για την αυριανή επιθεώρηση, βύσματα να συγκρίνουν πόσο λίγες σκοπιές είχε κάνει ο καθένας (το λιγότερο ήταν μία σε 10 μήνες)…
Επίσης είδα στελέχη που θα μπορούσαν να πηγαίνουν στη δουλειά τους ότι ώρα ήθελαν να μην αργούν ποτέ, νεαρούς μόνιμους λοχίες που μόλις είχαν βγει από τη σχολή (τουτέστιν ακόμη πορωμένοι ) να φέρονται στους φαντάρους σαν να είναι άνθρωποι (όχι πάντα δικαιολογημένα), φαντάρους να παίρνουν άγραφες άδειες χωρίς λόγο και να πουλάν μαγκιά σ’ αυτόν που τους τις έδωσε, έφεδρους λοχίες να βάζουν υπογραφές για λογαριασμό του ΑΥΔΜ για να κοιμηθεί αυτός ήσυχος και να ανταμείβονται με ποινές, στελέχη να κάνουν 150Χλμ μετά τις 3 το μεσημέρι επειδή ένας φαντάρος ξέχασε κάτι από το συσσίτιο και να μην λένε τίποτα, λοχαγό να μαλώνει με ηλεκτρολόγο για να αλλάξει γυμνά καλώδια και αυτός να σηκώνεται και να φεύγει επειδή αν τα αλλάξει χωρίς χαρτί με σφραγίδα δεν θα τα πληρωθεί, είδα λόχους να λειτουργούν στην εντέλεια χωρίς φωνές και χωρίς ποινές, άκουσα υπολοχαγό να μου εξηγεί τι είναι αρχιπελαγικό κράτος, υφαλοκρηπίδα και καθεστώς αβλαβούς διέλευσης, και γνώρισα στελέχη που δηλώνουν περήφανα που υπηρετούν στον ελληνικό στρατό (ίσως για τους δικούς τους λόγους) και να το εννοούν, είδα ακόμη και ΕΠΟΠ που έπρεπε να λογοδοτήσει στο διοικητή του επειδή πηδούσε μία παντρεμένη και ο άντρας της αποφάσισε ότι έπρεπε να πλακωθούνε…
Η θητεία δεν είναι ίδια για όλους ή, πιο σωστά, κανένας δεν κάνει την ίδια θητεία με κανέναν άλλο, ακόμη και αν παρουσιαστούν στο ίδιο κέντρο και ακόμη και αν κοιμούνται σε διπλανά κρεβάτια. Και αυτός είναι ίσως ένας από τους λόγους που ο στρατός βρίσκεται σ’ αυτή την κατάσταση (αλλά κάτι μου λέει ότι αυτό δεν συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα). Ίσως το μόνο κοινό είναι το πόσο βασανιστικά αργά περνάει ο καιρός όταν είσαι μέσα, πράγμα που δεν μπορεί να καταλάβει κανένας αν δεν πάει, ένας χρόνος στην πολιτική ζωή μπορεί να περάσει και γρήγορα, εκεί όμως μετριέται διαφορετικά. Σε αυτούς τους δώδεκα μήνες (από τους οποίους κανένας δεν ήταν σε γραφείο), δεν έχωσα κανέναν, δεν χρησιμοποίησα κανένα βύσμα για κανένα λόγο (αν και υπάρχει αξιωματικός στην οικογένεια), δεν φώναξα σε κανέναν χωρίς πολύ καλό λόγο, δεν ειρωνεύτηκα κανένα 18χρονο παιδί που έφευγε πρώτη φορά στη ζωή του από το χωριό του, δεν το έπαιξα άρρωστος και δεν ρουφιάνεψα, δεν μίλησα και δεν φέρθηκα σε κανέναν με τρόπο που δεν θα ήθελα να μου φερθούνε...
Εδώ να σημειώσω ότι θεωρώ τη δική μου θητεία μία τεράστια προσωπική ήττα απέναντι στον εαυτό μου πρώτα και απέναντι σε μία χώρα που δεν με ενδιαφέρει περισσότερο απ όσο θα με ενδιέφερε η Ιταλία ή η Τουρκία αν τύχαινε να είχα γεννηθεί εκεί. Παρεμπιπτόντως, η χώρα μου μου λέει ότι τα αισθήματα είναι αμοιβαία.
Πριν κλείσω θέλω να αναφέρω δύο σημαντικά περιστατικά για την εξαγωγή συμπερασμάτων. Όταν ήμουν σε ένα κατάμαυρο στρατόπεδο ρώτησα τον μόνο φίλο που έκανα στο στρατό αν θα ήταν διατεθειμένος αφού απολυθεί να δίνει κάθε χρόνο ένα χρηματικό ποσό για να πηγαίνουν πλέον μόνο επαγγελματίες και να μην ξαναπεράσει κανείς αυτά που περνούσαμε εμείς εκεί τότε χωρίς τη θέλησή του. Δεν χρειάστηκε να το σκεφτεί πολύ, μου είπε κατηγορηματικά όχι.
Ένας πατέρας μου περιέγραφε τις επισκέψεις του στη ΣΕΑΠ όπου πήγε ο γιος του, την πρώτη φορά που πήγε του έκανε εντύπωση πόσο του είχαν σπάσει το ηθικό, τον συνάντησε στην πύλη και ο γιος έκανε επιτόπιο τροχάδην, του είπε ο πατέρας να σταματήσει και να καθίσουν να μιλήσουν αλλά ο γιος του είπε ότι τον κοιτάνε και συνέχισε. Την δεύτερη φορά που πήγε, ο γιος είχε γίνει εκπαιδευτής και έτρεχε κάτι άλλους, όταν τον ρώτησε ο πατέρας του γιατί το κάνουν αυτό, ο γιος απλά απάντησε ‘έτσι πρέπει’, όλα αυτά μέσα σε 2-3 μήνες.
Συμπερασματικά, ο στρατός είναι ένα αυτοαναφορικό σύστημα που δεν μπορεί να το κρίνει κάποιος που δεν έχει πάει και κάποιες φορές ούτε αυτοί που έχουν πάει. (Πως μπορείς να κρίνεις κάτι που είναι ανομιογενές και κατα κανόνα εξαρτάται από μεμονομένα άτομα τελείως άγνωστα σε σένα)
Ως προς τη λειτουργία του μέσα σε ένα κράτος ωστόσο ο ελληνικός στρατός – όπως και κάθε στρατός σε περίοδο ειρήνης – δεν έχει καμία σχέση με τον πόλεμο (κακή διπλωματία, άχρηστους εξοπλισμούς, παρελάσεις, περιορισμό της ανεργίας ίσως, ενίσχυση τοπικής οικονομίας, μηχανισμό εξυπηρέτησης ψηφοφόρων μπορεί – με πόλεμο όμως όχι)
Όσοι δεν θέλουν να πάνε καλά κάνουν (στην πράξη όμως το να μην πηγαίνει ένας στους τρεις ή τέσσερεις δεν πείθει κανέναν ότι ο θεσμός της θητείας δεν λειτουργεί και πρέπει να καταργηθεί), όσοι όμως δεν μπορούν να το οριστικοποιήσουν και απλά το αναβάλουν επειδή περιμένουν βελτίωση συνθηκών ή μείωση της θητείας (αν και μάλλον αυτό δεν το τρώει κανένας πια) ή φοβούνται απάνθρωπες συνθήκες απλά μπαίνουν σε μία διαδικασία που εκ των υστέρων είναι πιθανό να αποδειχθεί μάταιη (αυτό μπορεί να θυμίζει σε κάποιους τη γιαγιά τους και βέβαια είναι εντελώς προσωπική άποψη), ο στρατός δεν είναι ούτε το πρώτο ούτε το τελευταίο σκατό που θα φάνε (και για να προλάβω μερικούς τα 12 χρόνια στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα και σε πιο ευαίσθητες ηλικίες κάνουν χειρότερη ζημιά στον εγκέφαλο - εντελώς αντικειμενική άποψη).
Το ουσιαστικότερο όμως είναι (και το δυσκολότερο

ότι αν θέλεις να πολεμήσεις ένα σύστημα, ο αποτελεσματικότερος τρόπος για να το κάνεις είναι από μέσα (δεν λέω ότι εγώ τα κατάφερα ή ότι άφησα κανένα στίγμα, 3’ μετά τη στιγμή που πέρασα την πύλη ήταν σαν να μην υπήρξα ποτέ για το στρατό), να φας τα σκατά αλλά να μην τα δώσεις μετά να τα φάει ο επόμενος, να μη σε καταπιεί το σύστημα πριν το καταλάβεις επειδή όλοι έτσι κάνουν.
Όσο για τη στράτευση στα 18 νομίζω ότι άλλοι τα είπαν καλύτερα από μένα. Οι αναβολές δημιουργούν ένα καθεστώς διαίρει και βασίλευε, αν θέλετε να μην κοιτάει ο καθένας την πάρτη του ίσως η μόνη ελπίδα για κάτι μαζικό και αποτελεσματικό είναι η υποχρεωτική στράτευση γιατί θα αναγκαστούν οι 18χρονοι να κάνουν όλοι μαζί κάτι για ένα κοινό πρόβλημα ταυτόχρονα, βέβαια μπορεί και όχι.
Αν και απαισιόδοξος ελπίζω να βοήθησα στην συζήτηση με κάποιο τρόπο.