Και ο Μαρξισμός πάντως τα βρήκε σκούρα με τον εθνικισμό. Ειδικα αν αναλογιστείς πως η επίσημη πολιτική της Σοβ. Ενωσης στο θέμα των εθνικοτήτων άλλαζε συνεχώς. Με τα πολλά και με τα λίγα, έφτασε το 1970 και αντί να έχει λυθεί το πρόβλημα κατέληξαν πως μάλλον δημιούργησαν νέα εθνική ταυτότητα, αυτή του Σοβιετικού. Ολ' αυτά την περίοδο Μπρέζνιεφ που οι μάσκες (και οι ελπίδες) είχαν πέσει. Ένα μεγάλο κεφάλαιο στην πτώση της Σοβ. Ενωσης ήταν ο αναγεννημένος εθνικισμός των χωρών της Βαλτικής, όταν δηλαδή ο Γκορμπατσώφ αγνόησε παντελώς το πρόβλημα πιστεύοντας σε αυτό που έγραψα πριν, πως δηλαδή όλα κουλ με το θέμα.
Αυτό δε σημαίνει πως ο Μαρξισμός είναι λάθος και ο εθνικισμός σωστός (ή έστω πιο ρεαλιστικός). Απλά μάλλον ο δεύτερος νίκησε τον πρώτο (είχε και δυνατούς συμμάχους εδώ που τα λέμε βέβαια).
