
Originally Posted by
Phoebus
Δε καταλαβαίνω πως στο ποστ σου υποστηρίζεις την ελεύθερη αγορά αλλά ταυτόχρονα αποφεύγεις τα ολιγοπώλια, τα καρτέλ, τις μεθοδεύσεις κτλ.
Ελεύθερη αγορά = ολιγοπώλια, καρτέλ, μεθοδεύσεις, αποφάσεις μεταξύ μεγάλων αλυσίδων, αποφάσεις μεταξύ φαρμακοποιών και γιατρών κτλ.
Θεωρώ λανθασμένη τη θεωρία ότι η ελεύθερη αγορά οδηγεί σε coercive μονοπώλια, επειδή στην πράξη βλέπουμε να ισχύει το αντίθετο. Για να υπάρξει ένα μονοπώλιο απαιτείται κάποιας μορφής κρατική παρέμβαση που το επιτρέπει. Αυτό συμβαίνει ποικιλλοτρόπως: είτε το κράτος ρητά θεσμοθετεί ένα μονοπώλιο, με την παραχώρηση δικαιώματος αποκλειστικής χρήσης (π.χ. AT&T), είτε με την προνομιακή μεταχείριση/προστατευτισμό (π.χ. η Central Pacific Railroad ήταν η μόνη που είχε το δικαίωμα το δίκτυο της να επικοινωνεί με λιμάνια, οπότε δεν υπήρχαν σοβαρά πλαίσια μία νέα εταιρία να την ανταγωνιστεί), είτε θέτωντας εμπόδια στην είσοδο νέων επιχειρήσεων στην αγορά (π.χ. αν το ποσό της αρχικής επένδυσης αυξάνεται από δαπανηρές διαδικασίες αδειοδότησης).
Σε μία ελεύθερη αγορά σαφώς μπορεί να δημιουργηθεί ένα μονοπώλιο, π.χ. επειδή μία εταιρία είναι σε θέση να παράγει μεγαλύτερες ποσότητες προϊόντων ή επειδή έχει αποκτήσει μία ισχυρή πελατειακή βάση. Ωστόσο, αυτό από μόνο του δεν εμποδίζει τις επενδύσεις των ανταγωνιστών ή τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων. Ένα επιχείρημα ενάντια στην ελεύθερη αγορά είναι ότι η μεγάλη επιχείριση θα ήταν σε θέση να εξαγοράσει και να συγχωνεύσει τις μικρότερες. Αυτό, ωστόσο, θα σήμαινε μία σημαντική αύξηση στο κόστος λειτουργίας της (= αύξηση της τιμής των προϊόντων), το οποίο θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί ένας μικρότερος ανταγωνιστής για να αυξήσει το μερίδιο της αγοράς με φθηνότερα προϊόντα. Είναι χαρακτηριστικό πως επιχειρήσεις όπως η Microsoft, που έχουν σημαντικό μερίδιο της αγοράς, ακόμη χρειάζονται να διατηρούν ανταγωνιστικά προϊόντα και ανταγωνιστικές τιμές, γιατί συνεχίζουν να λειτουργούν σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον που δε μπορούν να ελέγχουν.
Ακόμη κι έτσι, εφόσον το κράτος καλείται να προστατεύει τις ελευθερίες των πολιτών, μπορεί να προστατεύσει το δικαίωμα στον ανταγωνισμό. Παραδείγματος χάριν, είναι θεμιτός ο περιορισμός ή η απαγόρευση, κατά περίπτωση, συμφωνιών αποκλειστικότητας συναλλαγής (την πώληση προϊόντων σε κατάστημα λιανικής τρίτου, μόνο εάν αυτός συμφωνήσει να μην συναλλάσεται με άλλους προμηθευτές). Από την άλλη, το vertical integration (ο προμηθευτής να είναι ιδιοκτήτης ταυτόχρονα και καταστημάτων λιανικής που διαθέτουν αποκλειστικά τα προϊόντα του) είναι θεμιτό εφόσον δεν περιορίζει την επιχειρηματική δράση τρίτων.