Οθόνες και φωτισμός - λάπτοπ, κινητά κτλ.

Όπως θα έχετε παρατηρήσει η κάθε οθόνη: είτε λαπτοπ είτε ντέσκτοπ είτε κινητό, έχει διαφορετικό φωτισμό και χρώματα... Αν έχεις το εργαλείο που κάνει αυτόματο calibration οκ, αλλά αν δεν το έχεις ποια οθόνη εμπιστεύεσαι; Αναφέρομαι σε φωτογραφίες, φωτοσοπιές και γενικότερα στην ψηφιακή επεξεργασία.

Παράδειγμα:
Έχεις φτιάξει μια φωτό στο λαπτοπ, στο φώτοσοπ, και φαίνονται όλα κομπλέ. Τη στέλνεις στο κινητό και κει πέρα βλέπεις το contrast να είναι ΠΟΛΥ πάνω...

Καμιά συμβουλή;

χωρίς να είμαι ειδικός όλα έχουν να κάνουν με την αποδοχή του τι είναι σωστό τι όχι στον φωτισμό και στο display. Αν μιλάμε επαγγελματικά , επικεντρώνεσαι εκεί που θα προβληθεί περισσότερο και παίζεις μπάλα με τέτοια σετινκς.

Παράδειγμα, εγώ σιάχνω σπίτι μου ένα γαμάτο σκέδιο, με 204 αποχρώσεις του γκρι (μαζί με τις μπιλίτσες στον κώλο) και το στέλνω σε σένα που έχεις άλλο μόνιτορ , και μου λες γιατί είναι όλο γκρι?

επα πολλά το σπάω σε 2 ποστ.

Για την ψυχο-οπτική εντύπωση των προβαλλόμενων χρωμάτων δεν έχει σημασία μόνο το καλιμπράρισμα της οθόνης και τα τεχνικά της χαρακτηρηστικά, αλλά και ο περιβάλλων φωτισμός (περίπλοκος τρόπος για να πούμε πώς αντιλαμβάνεσαι τα χρώματα σε σχέση με τις συχνότητες που εκπέμπονται από την οθόνη)

Θα έλεγα λοιπόν ότι παίζουν 3 παράμετροι που μπορούμε να ελέγξουμε (οι δύο εκ των οποίων λειτουργούν ο ένας σε συνάρτηση με τον άλλον) κι ένας πέρα από τον έλεγχό μας

1.) Η απεικονιστική τεχνολογία της οθόνης. Γενικά μία οθόνη με καλύτερο στατικό λόγο αντίθεσης (static contrast ratio) θα απεικονίζει με περισσότερη ακρίβεια απότομες αλλαγές στο προβαλλόμενο χρώμα ακόμα και σε απολύτως γειτονικά πίξελ. Όσο καλύτερο είναι αυτό το χαρακτηριστικό, το μαύρο θα είναι πιο πραγματικά μαύρο, ακόμα κι αν το γειτονικό πίξελ είναι εντελώς λευκό (ή κόκκινο, ή μπλε, ή πράσινο). Ένα άλλο στοιχείο είναι η λαμπρότητα (luminance) της οθόνης. Για να ξεχωρίσουμε τη λαμπρότητα από τη φωτεινότητα (brightness) θα σου πω ότι η πρώτη είναι αντικειμενικό χαρακτηριστικό του hardware κι έχει να κάνει με το πόσο "δυνατό" φως πετάει η οθόνη σου και η φωτεινότητα είναι ρύθμιση της εν λόγω οθόνης κι έχει να κάνει με το κατά πόσο το χρωματικό σήμα που δέχεται η οθόνη σου μετακινείται προς το λευκό. Θα μιλήσω για το brightness στην παράγραφο 2-3. Το luminance λοιπόν, ακόμα κι όταν από δύο οθόνες εκπέμπονται οι ίδες συχνότητες, θα καθορίσει ποια οθόνη θα σου το παράγει σε μεγαλύτερη ενέργεια. για να καταλάβεις, δύο κατά τα άλλα πανομοιότυπες λάμπες LED (πιχί), η μία στα 10W και η άλλη στα 20W θα πετάξουν μεν το ίδιο χρώμα, αλλά η δεύτερη θα φωτίζει περισσότερο.

Άρα κρατάμε ότι η πιστότητα το χρώματος εξαρτάται από το static contrast ratio και η έντασή του εξαρτάται από το luminance.

Το πιστότερο χρώμα το έχουν οι CRT οθόνες, από κει και πέρα LCD και LED εξαρτάται. Από κει και πέρα σε luminance κερδίζουν οι LED oθόνες (εκτός αν έχεις ΤΟΥΜΠΑΝΗ CRT για γιατρούς ξερωγω), και όσο καλύτερη η τεχνολογία τους (AMOLED, super AMOLED) τόσο πιο "ενεργητικό/λαμπρο" χρώμα πετάνε. Είναι συνηθέστερο πιχί η οθόνη του κινητού σου, ενώ δεν έχει τόσο καλό contrast ratio, να έχει καλύτερο luminance (δηλαδή να πετάει περισσότερη ενέργεια ανά εμβαδόν) κι έτσι να κάνει να χρώματά σου πιο ζωηρά κι έντονα από την οθόνη του υπολογιστή σου, μια που είναι πολύ πιο συνηθισμένο να έχεις backlit super amoled οθόνη σε ένα κινητό, από ό,τι σε μια οθόνη υπολογιστή (ιδιαίτερα laptop)

2 - 3) Ρυθμίσεις - Περιβάλλουσες συνθήκες φωτισμού. Εδώ να σου πω ότι οποιοδήποτε πρόγραμμα αυτόματων ρυθμίσεων οθόνης είναι άκυρο αν δε συνδιαστεί με φωτομέτρηση του περιβάλλοντα χώρου (είτε αντικειμενική με εργαλείο, είτε υποκειμενική λαμβάνοντας υπόψιν το input σου). Ακόμα και η επικάλυψη της οθόνης έχει σημασία. Υπάρχουν πιχί οθόνες με ανακλαστική επιφάνεια που μεν αποδίδουν αντικειμενικά καλύτερο χρώμα σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού, αλλά σε συνθήκες υψηλού φωτισμού γαμιέται ο δίας μιας που μπορεί να βλέπεις την αντανάκλασή σου. Εκεί, οθόνες με ματ επίστρωση αποδίδουν καλύτερα, γιατί δεν μπλέκεται υπερτίθεται τόσο πολύ η αντανάκλαση του περιβάλλοντος στην προβαλλόμενη εικόνα. Δηλαδή μπορεί σε ένα σκοτεινό χώρο μία οθόνη να είναι καλύτερη και σε φωτεινό χώρο μία χειρότερη οθόνη να είναι καλύτερη. Επίσης ο διάχυτος φωτισμός παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στο τι ρυθμίσεις θα κάνεις στο brightness και το contrast της οθόνης σου. Ο σωστός τρόπος για να ρυθμίσεις κάτι τέτοιο είναι ο εξής. (θεωρώντας ότι υπάρχουν 512 στάθμες χρώματος για κάθε χρώμα σε κάθε pixel)

α.) Να βρεις το μέγιστο κοντράστ όπου τα χρώματα δεν υπερκορέζονται (oversaturate) Με άλλα λόγια να βρεις το μέγιστο κοντράστ όπου το "511/511 κόκκινο" διαφέρει από το "510/511 κόκκινο".
β.) Να βρεις το ελάχιστο brightness όπου τα χρώματά σου δεν "καίγονται". Δηλαδή να βρεις την ελάχιστη φωτεινότητα στο οποίο μπορείς να διακρίνεις το "1/511 κόκκινο" (ή 1/511R, 1/511G, 1/511B = η ελαχιστότερη απόχρωση του γκρι, ενώ η εντύπωση που σου δίνει το μαύρο (0/511) να είναι πραγματικά μαύρο) Αυτό το τελευταίο παίζει ιδιαίτερα ανάλογα με το φωτισμό.
γ.) Να βρεις την κατάλληλη "θερμοκρασία" χρώματος (αν η οθόνη σου προσφέρει τέτοια ρύθμιση).
Κυκλοφορούν στο ίδερνε πάρα πολλά site σου προβάλλουν κατάλληλες εικόνες με την κατάλληλη σειρά δίνοντάς σου οδηγίες για να ρυθμίσεις την οθόνη σου με επιτυχία.

Σημαντικό είναι να τονίσουμε πως αν καλιμπράρεις την οθόνη σου το πρωί με διάχυτο φωτισμό της ημέρας, το τι θα αντιλαμβάνεσαι ως λευκό είναι τελείως διαφορετικό από το αν ρυθμίσεις την οθόνη σου το ηλιοβασίλεμα, με άλλο φυσικό φως, και το βράδυ, με φωτισμό λάμπας πυρακτώσεως ή πιχί λάμπα "ηλίου" ή πιχί λάμπα φθορισμού, ή πιχί το πορτατίφ σου. Σίγουρα θα πρέπει λοιπόν να αλλάξει brightness και temperature σε συνθήκες διαφορετικού φωτισμού.

Αν είσαι τρομερός ψείρας μπορείς να αποθηκεύσεις πάττερν ρυθμίσεων στον υπολογιστή σου και να πειράζεις είτε την κάρτα γραφικών σου, είτε την οθόνη (ανάλογα του τι ρύθμισες)

Εγώ πάντως λέω ότι εφ' όσον δεν είσαι 1.) φωτογράφος-μοντέρ-γραφίστας 2.) γιατρός 3.) κάτι άλλο που χρειάζεται υψηλές απαιτήσεις χρωματικής πιστότητας, να ρυθμίσεις την οθόνη σου στο φωτισμό που έχεις όταν θέλεις να κάνεις gaming ή να δεις ταινία-σειρά-τσόντα και να ηρεμήσεις με τη χρωματική πιστότητα, χεστήκαμε κιόλας.

Γενικά οι βέλτιστες συνθήκες θέασης και μέγιστης χρωματικής αντίληψης είναι με χαμηλό φωτισμό, χρώματος ιδανικά στο μέσο όρο των χρωμάτων που προβάλλονται ανά πάσα στιγμή στην οθόνη. Γι' αυτό και εκείνες οι τηλεοράσεις που έχουν εκείνο το φως γύρω γύρω που αλλάζει κάθε τόσο ΓΑΜΑΝΕ ΚΩΛΟΥΣ.

Αν ανήκεις λοιπόν στις κατηγορίες 1-2-3 και ενδιαφέρεσαι πραγματικά να δεις το πιστότερο χρώμα, τότε καλίμπραρε την οθόνη σου στις συνθήκες περιβάλλοντα φωτισμού που εργάζεσαι πιο άνετα.

Πάντως, αν έχεις όντως υψηλές απαιτήσεις χρωματικής πιστότητας πες πιχί ότι είσαι φωτογράφος και έχεις δουλέψει το χρώμα σου στο photoshop μέχρι να καεί το κεφαλάκι σου. Αν δε λάβεις υπ' όψιν ότι η αλλαγή χρωματικού μοντέλου από αυτό της οθόνης σ' αυτό των μελανιών και η ποιότητα του υλικού εκτύπωσης θα αλλάξει το χρωματικό αποτέλεσμα να είσαι έτοιμος για εκπλήξεις. Επίσης, αλλιώς θα φαίνεται μία εικόνα στην οθόνη του υπολογιστή σου, αλλιώς προβαλλόμενη σε έναν προτζέκτορα πάνω σε πανί ή σε λευκό ντουβάρι.


Τώρα ερχόμαστε στο 4.)
Υπάρχουν άνθρωποι με 2 ειδών φωτοευαίσθητα κύτταρα, με 3, και με 4. Αυτοί με τα δύο έχουν αχρωματοψία, αυτοί με τα 3 έχουν κανονική όραση, κι αυτοί με τα 4 ξεχωρίζουν περισσότερα χρώματα (στο ίδιο φάσμα βεβαίως). Γι' αυτό και οι περισσότερες εικονίτσες που σου προανέφερα δεν βάζουν πραγματικά γειτονικές αποχρώσεις των χρωμάτων, αλλά κοντά μεν αλλά αρκετά μακριά ώστε να ξεχωρίζουν κιόλας από ένα κανονικό μάτι. (ή κι αν βάζουν, δεν υπάρχει περίπτωση να τα ξεχωρίσεις). Αυτό προφανώς δεν μπορείς να το ελέγξεις, αλλά τεσπα αφού τα είπα όλα ας πω κι αυτό.

TLDR
ΜΠΕΣ ΕΔΩ ΜΑΣΤΟΡΑ ΚΑΙ ΚΑΝΕ ΟΛΑ ΤΑ ΤΕΣΤ ΜΕ ΤΗ ΣΕΙΡΑ.

Ρατ, αγόρι μου, ρισπέκτ, τι ανάλυση είναι αυτή! Θα μελετήσω προσεκτικά (θα μου πάρει κάνα μήνα να τα εμπεδώσω) τα όσα έγραψες και θα σου απαντήσω. Πάντως, ναι, είναι για σοβαρή χρήση, ωστόσο δεν είμαι φωτογράφος... Πρόκειται για φωτογραφίες από κατασκευές, εγκαταστάσεις, αλλά και digital φωτοσοπιές.

Ένας φωτογράφος σου πιάνει τον κώλο για μερικές φωτογραφίες με τα ειδικά - μεγάλα φλας - φώτα που 'χουνε. Την ψιλογλυτώνεις μόνο αν τους τραβήξεις για πολύ υλικό, οπότε κάνουν και μια έκπτωση...αλλά γενικά σκατόφαρα.

Γι' αυτό το παλεύω σόλο, γι' αυτό και οι απορίες.

ευχαριστώ

τα μπέρδεψα βέβαια, γιατί κανονικά θέλεις το ΕΛΑΧΙΣΤΟ contrast και το ΜΕΓΙΣΤΟ Brightness όπου ισχύουν αντίστοιχα οι προϋποθέσεις που προανέφερα.

δλδ βάζεις το contrast στο τέρμα και το κατεβάζεις όσο βλέπεις τα χρώματα να μπλέκονται (πολύ συχνά δεν χρειάζεται να το κατεβάσεις καθόλου)

και βάζεις το brightness στο 0 και το ανεβάζεις μέχρι εκεί που το μαύρο είναι μαύρο και το σκουρότερο γκρι αρχίζει ίσα να ξεχωρίζει.

Ρατ, έκανα το τεστ, αλλά όχι όλο, μιας και σε μια επιλογή το γαμάει/μπερδεύει μέχρι θανάτου προτρέποντας να τραβήξεις φωτογραφία την οθόνη σου με συγκεκριμένες ρυθμίσεις και μπλα μπλα...Τέλος πάντων, έκανα κι άλλα τεστ που βρήκα online και πάνω κάτω ισορροπώ την οθόνη... Το πρόβλημά μου είναι αλλού και είναι ξεκάθαρα στα χρώματα. Δηλαδή: στον πίνακα ελέγχου της Nvidia, απ' όπου και πειράζω τα χαρακτηριστικά, έχει και τη μπάρα "Ψηφιακή ζωντάνια" (παίζεις από 0% μέχρι 100%). Αυτό είναι που με απασχολεί κυρίως: πόσο ζωντανά είναι τα χρώματα (έστω στο περίπου, ώστε να φαίνονται ικανοποιητικά στις περισσότερες οθόνες - για εκτύπωση βγάζω πάντα μια δοκιμαστική και το βρίσκω μετά). Το βάζω γύρω στο 70% γιατί default ειναι στα 50% και η οθόνη μοιάζει με ταινία του '30...

Στα τεστ φτιάχνεις κοντράστ, γκάμα κτλ, αλλά όσο καλά και αν τα κάνεις δεν επηρεάζεται τόσο η "ψηφιακή ζωντάνια".... Το κάνω με το μάτι, σε χαμηλό φωτισμό δωματίου και συγκρίνω και με την κινητού μου για καλύτερα αποτελέσματα.

Αυτά τα ολίγα.


(Δοκίμασα και αυτό με κοντράστ-brightness που έγραψες, αλλά όσο και να παίξω όπου και να τα βάλω η "ψηφιακή ζωντάνια" δεν πολυεπηρεάζεται... ό,τι λέω και πάνω δηλαδή).


Βρήκα κι αυτό με καλές κριτικές, εύχρηστο, αλλά μου τα κανε μπουρδέλο.
https://www.youtube.com/watch?v=oBYbvVEVMbc